“Maar wat is dan de haven?”
Het was één van de vragen die ik kreeg van een student. Ze mochten ons tijdens dit havenevenement alles vragen, maar deze vraag had ik niet verwacht. Was dat niet heel duidelijk?
Ik moest er even over nadenken, want ja, wat is de haven eigenlijk? Zijn het de containers op de Maasvlakte, de fabrieken in Pernis of de gedurfde start-ups op de RDM? Of zijn het de mensen; van secretaresse tot loods en van plant manager tot kraanmachinist?
Eigenlijk is de haven niet te beschrijven: Onze Haven is een gevoel, een gedeelde trots en een passie die moeilijk in woorden te vatten is.
Of, vrij naar Jules Deelder:
De haven is geen illusie
door de camera gewekt
de haven is niet te filmen
de haven is vééls te ècht
Iedereen zal zo zijn eigen beeld hebben van Onze Haven. Om er zo goed mogelijk woorden aan te geven voeren we vorig jaar als Jong Havenvereniging bijvoorbeeld met een boot vol met enthousiastelingen langs het ‘havenwerk’. Pas wanneer je, met de wind in je haren, de roeiers, loodsen en slepers aan het werk ziet dan krijg je wel een vermoeden.. Dit is wellicht de haven..
Een goede manier om uit te leggen wat de haven is, is door het mee te maken, door de haven te beleven! Op 17 mei doen we dat ook tijdens de Rotterdam Port Intro: voor één dag koppelen we studenten en bedrijven aan elkaar om hen die mooie haven te laten beleven. Van Boompjes tot Maasvlakte en van plant manager tot sales afdeling.
Dus ben jij zelf een ‘havengek’? Neem dan 1 dag een student mee op sleeptouw, breng dat havenvirus over en laat ze hun eigen antwoord beleven op die terechte vraag: “Wat is de haven?”
Deze column is eerder verschenen in het blad Onze Haven.
BEELD: JOKE SCHUT
Dit artikel is in december 2015 verschenen op Vers Beton:
Tweede in een serie van drie over ondernemerschap in de Rotterdamse haven
Vers Beton interviewt in samenwerking met Rotterdamse Nieuwe jonge, beeldbepalende ondernemers in Rotterdam. Wie zijn ze, wat doen ze en waarom kozen ze voor Rotterdam? Vandaag spreken we met Lisette van der Pijl, social mediastrateeg, actief in de haven.
Nat komen we strandtent Maribu Beach op Hoek van Holland binnengerend. De fotoshoot was bijna voorbij, toen het grijze wolkendek boven de havenmond openbrak. ‘Iets warms?’, vraagt de serveerster met een troostende blik. ‘Een warme chocolademelk, zonder slagroom’, antwoordt Lisette van der Pijl. De social mediastrateeg werkt bij voorkeur in de Rotterdamse haven. Haar onderneming heet Port-able. We kiezen een plek bij het raam. Met beide handen om haar kop begint ze te vertellen over haar missie om een haven 2.0 te creëren.
Havenbedrijven zijn vrij conservatief. Lopen ze ver achter qua gebruik van sociale platformen?
“Ja, de haven is echt nog 1.0. De websites van veel bedrijven stammen nog uit een ander tijdperk. De online aanwezigheid is minimaal. Wanneer bedrijven wel online zijn beperken berichten zich vaak tot iets als: ‘Probeer ons nieuwe product!’ Een cursiste belde me laatst trots op dat ze was benaderd via haar LinkedIn-pagina, die hadden we kort daarvoor opgezet. Dat is ontzettend leuk om te horen, maar tegelijkertijd is het vreemd dat de helft van de haven geen LinkedIn-profiel heeft. Dat is in andere sectoren echt niet meer voor te stellen.”
Dat ligt waarschijnlijk aan de omvang van de sector? Het aantal spelers is relatief klein.
“Klopt. De Rotterdamse haven is een ons-kent-ons-wereldje. Iedereen kent elkaar en ze weten elkaar te vinden. Dat is hét argument voor het niet gebruiken van sociale platformen.”
Daar daar ben jij het overduidelijk niet mee eens. Waarom?
“Een nieuwe generatie bereikt nu de arbeidsmarkt. Zij worden screenagers genoemd: jongeren die zijn opgegroeid met de aanwezigheid van internet en smartphones. Jongeren die geen tv meer kijken, maar Youtube. Die bereik je niet met een standje op de Wereldhavendagen. Die bereik je door hen online kennis te laten maken met je onderneming en te tonen hoe gaaf die is. Social media is allang geen bijzaak meer, het bepaalt de continuïteit van je bedrijf. Vooral in de haven waar een ernstig tekort aan gekwalificeerd personeel is.”
Het is met andere woorden de gedroomde tool voor Human Resources?
“Onder andere, maar social media kan ook worden ingezet voor verkoop en het vergroten van naamsbekendheid. Het is voor bedrijven een goed middel om hun kennis te delen. Waardevolle kennis waar klanten en volgers iets aan hebben. Je laat op die manier zien wat je in huis hebt. Social media is ook een belangrijk communicatiemiddel. Toen bij Shell Moerdijk brand uitbrak verschenen binnen enkele minuten foto’s op Twitter en Facebook, want iedereen heeft een smartphone tegenwoordig. Dat soort berichten gaan online snel een eigen leven leiden en binnen no-time waren er paniekerige en onduidelijke berichten te lezen. Dat kan met een simpele tweet voorkomen worden. Als bedrijf is het daarom van groot belang dat je op zo’n moment weet wat er online speelt. Gelukkig is de Veiligheidsregio hier heel ver in.”
“De ‘screenagers’ betreden de arbeidsmarkt, opgegroeid met social media. Die bereik je niet met een standje op de Wereldhavendagen.”
Aanwezig zijn op sociale platformen is één ding, interessant zijn een tweede. Ik zie vaak berichten als: ‘Interessant seminar over kansen pakken in de logistiek.’ Dat heeft weinig waarde voor volgers. Hoe bereiken bedrijven via social media ook daadwerkelijk een publiek?
“Mensen hebben inderdaad de neiging om hun marketingpet op te zetten. ‘Dit zijn de voordelen…’ en dan puntsgewijs opsommen. Op social media moet je juist een andere kant van je bedrijf laten zien dan je in een folder doet. Belangrijk is om de medewerkers centraal te zetten. Een bedrijf die dit goed dit is containerrederij Maersk Line. Die laat zijn kapiteins foto’s delen van de megagrote schepen en hun bestemmingen. Een ander goed voorbeeld is Pedro Peters, directeur van de RET. De ene dag betoogt hij waarom de boete voor zwartrijders niet omlaag moet, en de andere dag plaatst hij een foto van zijn kleinzoon met nieuwe zwembandjes om. Hij is geen wandelende reclamefolder, maar geeft als CEO het bedrijf een gezicht.”
Op hakken in de haven, staat er in je Twitterbio. Hoe ben je hier verzeild geraakt?
“Mijn oma nam me van jongs af aan altijd mee naar Hoek van Holland. Nog steeds waaien we hier regelmatig uit op het strand en kijken we met een verrekijker naar de schepen die binnenkomen. Ik heb vanaf hier Maasvlakte 2 aangelegd zien worden. De baggerschepen het land met grote stralen zand zien opspuiten. Je merkt hier dat je in een havenstad woont, veel meer dan op de Coolsingel. Het onbekende van de haven heeft mij altijd getrokken. Toen ik in 2001 de kans had om te solliciteren voor jongerenwethouder op de havenportefeuille heb ik dat direct gedaan. Een jaar lang trok ik met havenwethouder Mark Harbers door de haven. We bezochten bulkterminals, voeren mee op sleepboten. Dat heeft mij nog enthousiaster gemaakt.”
De keuze voor social media, waar komt die vandaan?
“Ik kom uit een communicatiefamilie. Zowel mijn vader als moeder werken in de communicatie, dat zal het zijn, haha!”
Naast Port-able heb je ook een andere onderneming, Tanker. Kun je daar wat over vertellen?
“Tanker is een onderneming die ik met drie partners run. Ik merkte dat ik vaak andere mensen nodig had, om websites te bouwen bijvoorbeeld. Om kwaliteit te kunnen garanderen wilde ik met vaste partners gaan werken. Een kennis van mij werkte al samen met twee anderen op het gebied van webdesign, beeld en tekst. Ik ben met hun aan tafel gaan zitten, het klikte, en dus hebben we samen Tanker opgericht. In principe werk ik vanuit Port-able, maar als klanten een uitgebreidere dienst willen, heb ik nu een vast team achter me staan.”
Hoe ervaar je het ondernemen in Rotterdam?
“Goed, maar ik gebruik een laptop, smartphone en internet en kan dus ook makkelijk uit de voeten. Er zijn veel initiatieven om andere ondernemers te leren kennen, dat is fijn. Eén punt van kritiek is dat Rotterdam beter bereikbaar moet worden via het water. Betaalbaarder vooral. Watertaxi’s zijn duur en de waterbus dekt niet genoeg plaatsen.”
Wat wil je over vijf jaar bereikt hebben?
“Dan wil ik gewoon voor mooie klanten werken. Er zijn prachtige verhalen te vertellen in de haven. Er is veel Nederlandse trots. Ik werk nu veel voor expediteurs en logistieke dienstverleners. Ik zou ook graag voor één van de grote offshore bedrijven werken. Huisman of Jumbo, bijvoorbeeld.”
Lage inzet social media in de chemie
Chemiebedrijven die dagelijks social media inzetten zijn eerder uitzondering dan regel. Dat is mijn conclusie na een analyse van de bezoekers van het Deltavisie congres, waar ik een masterclass geef.
Uit het onderzoek, uitgevoerd door Port-able, bleek dat slechts 43 procent de afgelopen 2 weken actief was op social media. Daar staat tegenover dat 80 procent wel één of meerdere accounts heeft. Linkedin is hierbij het meest gebruikt (75%), gevolgd door Twitter (70%) en Facebook (58%).
Wanneer je onderscheid maakt tussen internationale moederbedrijven en de activiteit van de Nederlandse vestiging valt dat aantal nog lager uit. Er zijn wel veel bedrijven met een account, maar zij communiceren niet snel via social media.
Congres
Tijdens het congres van Deltavisie zal ik dit onderzoek en de mogelijkheden van social media toelichten. Dit doe ik aan de hand van drie must haves voor de inzet van social media: interne basiskennis, richtlijnen en een dashboard voor het monitoren van wat er online gebeurt.
Met deze must haves weet je wat social media is, ligt het vast hoe je medewerkers ermee om moeten gaan, en kun je monitoren wat er over je wordt gezegd. Dat is in het geval van een crisis essentieel, maar het liefst ga je hier dagelijks mee aan de slag.
Ook laat ik chemiebedrijven zien die een stap verder zijn en social media succesvol inzetten voor sales, omgevingscommunicatie, marketing en recruitment.
Meer weten? Je kunt je nog inschrijven voor het congres.
Fotografie: Miranda Vijfwinkel
Innovatie is er genoeg in de Rotterdamse haven. Vaak is er sprake van technische innovaties, welke het grote publiek niet bereiken. Er zijn ook innovatieve ideeën die veel meer mensen aanspreken. Zoals bijvoorbeeld het gebruik van open data om de leefomgeving van de haven te verbeteren of het voorzichtige gebruik van 3D printen.
Afgelopen week kwam ik weer een mooi concept tegen: Augmented Reality in de haven.
Op de Europort beurs stond een stand van Twnkls, een jong en innovatief bedrijf dat zich bezighoudt met Augmented Reality. In de stand stond een scheepsmotor en een klein model van een Kotug sleepboot (geleend van het STC).
Door met een Ipad het model te bekijken krijg je meer informatie over bijvoorbeeld de werking van de motor en hoe deze er van binnen uitziet. Je ‘scant’ eroverheen en ziet het volgende beeld:
Erg mooi om te zien! Ik zie veel mogelijkheden voor het toepassen van Augmented reality voor onderwijs, training en voor onderhoudsdoeleinden.
Waar zie jij kansen?
Interview met mij in een artikel van Maritiem Nederland over social media in de maritieme sector
(door: Janny Kok).
Dat vraag naar en aanbod van personeel in voorkomende gevallen niet op elkaar aansluiten blijft pijnlijk duidelijk. IHC Merwede sleepte onlangs een omvangrijke order voor de bouw van zes pijpenleggers in de wacht, waarvoor tachtig extra technische medewerkers moeten worden ingehuurd. Het merendeel moet uit Zuid- en Oost-Europa komen. Gaat het om gebrek aan passend personeelsaanbod of minder doelmatige personeelswerving?
Vertegenwoordigers van maritieme brancheorganisaties, technische opleidingen en vakbonden onderschrijven dat het nog steeds moeilijk is juist gekwalificeerde medewerkers aan te trekken in Nederland. IHC Merwede zoekt lassers, ijzerwerkers, bankwerkers en hoogwaardig technisch opgeleiden in engineering, kostenberekening en planning. Schooldecanen verwijzen doorgaans niet naar goede technische vervolgopleidingen, simpelweg uit onbekendheid of desinteresse. Leerlingen en studenten hebben vaak geen idee hoeveel raakvlakken de haven heeft met internationale handelsstromen, economische ontwikkelingen daarvan, ruimtelijke ordening en milieu en innovatieve toepassingen. Ze weten ook niet welke hoogwaardige activiteiten de maritieme industrie als geheel onderneemt en welke carrièrekansen daarbinnen zijn. Voeg daarbij het hardnekkig bestaande imago van werken in de haven of in de industrie, als zijnde ‘vies en zwaar’, en het beeld is nagenoeg compleet.
Blik vakmensen
Het staat vast dat er niet ineens een ‘blik nieuwe vakmensen’ kan worden opengetrokken en dat aanbieders van openstaande vacatures ‘dus’ hun heil in het buitenland gaan zoeken in een poging deze op te vullen. Het wekt zeker geen verbazing dat FNV Bondgenoten op het gebrek aan technisch personeel reageert met dat werkgevers ervoor moeten zorgen dat jongeren aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden en een vast contract krijgen aangeboden. De bond wijst erop dat werknemers bij scheepswerven en overige bedrijven in de metaalsector onderbetaald en ondergewaardeerd worden.
Dat soort signalen heeft beslist geen wervend karakter. Uit de woorden van sociale media-deskundige Lisette van der Pijl, directeur-eigenaar van Port-able, kan worden afgeleid dat maritieme bedrijven doorgaans op een ouderwetse manier personeel proberen te werven. “Wat we nodig hebben, is geen busrit over een haventerrein, gratis pennen bij de Havendagen of een mooie tekst op een website”, zegt ze. “HR medewerkers kunnen veel beter sociale media benutten dan ze nu doen. Niet als vervanging van de wervingsmiddelen die ze nu gebruiken, maar als een eerste stap naar persoonlijk contact. Op die manier kun je wederzijdse wensen beter op elkaar afstemmen en is het ook makkelijker aan een mogelijk toekomstige medewerker te zeggen dat het voor hem of haar beter is om eerst een opleiding af te maken of naar een andere vacature te solliciteren. Sociale media zijn ook goed om snel te laten zien hoe de dagelijkse praktijk van havenmannen en -vrouwen eruitziet. Laat ze hun verhaal op de diverse sociale media vertellen en toon er beelden van werkplekken en schepen. Dat spreekt aan!”
Doorgeefluik
Van der Pijl is ervan overtuigd dat de bedrijven in de logistieke keten en maritieme bedrijven online minder actief zijn dan andere sectoren. Een snelle rondgang langs maritiem gerelateerde websites, Facebook en Twitter leert dit ook. De diverse sectoren gebruiken de media veelal als doorgeefluik van bruikbare interne en externe communicatie.
“Toch komen sommige van de bekendste succesvoorbeelden van het gebruik van sociale media uit deze branches”, aldus Van der Pijl. “Zo is Maersk online erg goed bezig. Door actief gebruik te maken van sociale media zijn ze veel beter met de klant in contact getreden, stijgt het aantal verwijzigen naar potentiële werkplekken en is het aantal sollicitanten met 116 procent gestegen.”
Ze voegt daaraan toe dat een website statisch is, maar wel versterkend werkt met sociale media. De combinatie daarvan kan juist het groot verschil van de maritieme industrie met andere sectoren maken. De maritieme bedrijven vertrouwen immers veel meer op de mening van anderen buiten het eigen bedrijf, als het gaat om zoeken naar partners en toeleveranciers en selectie daarvan.
“Sociale media geven meer gelegenheid tot interactie met klanten. Je kunt ze tijdens het hele aankoopproces benaderen en tevreden klanten kun je daardoor stimuleren om positieve verhalen te vertellen over je diensten en producten.”
Carrière maken
De sociale media deskundige zegt dat deze media een belangrijke rol kunnen spelen binnen de opbouw van carrières. “Je netwerk daarop is ontzettend belangrijk, zeker wanneer je op zoek bent naar een nieuwe baan. Door gebruik te maken van vooral LinkedIn kun je het netwerk handig in kaart brengen, zien wie je al kent bij een bedrijf of wie je kan introduceren bij een bepaald persoon. Daarnaast kun je jezelf en je ambities veel makkelijker zichtbaar maken dan vroeger.
Je onderscheidt jezelf door op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen in je branche, artikelen te schrijven of te delen en discussies aan te gaan met vakgenoten. Dit valt niet alleen op bij een bedrijf waar je graag zou willen werken, maar geeft ook een professioneel beeld wanneer mensen je googelen.”
Gepubliceerd in Maritiem Nederland: http://www.maritiemnederland.com/carriere/sociale-media-trekken-jongeren-naar-maritieme-sector/item1222#!
“De Rotterdamse haven luidt de noodklok”, las ik recent op Rijnmond.nl. Kort daarna kwam “Chemiesector schreeuwt om personeel” op Nu.nl voorbij. We weten het al jaren: in 2015 hebben we een serieus tekort aan personeel. Daarom is het nu echt tijd voor nieuwe oplossingen. Kan social media daar een rol inspelen?
Zeker! Uit recent onderzoek blijkt dat de logistieke sector door het gebruik van social media niet alleen de juiste medewerkers aantrekt, maar ook meer opdrachten binnenhaalt en bekender wordt. Op dit moment maakt zo’n 70 procent van de ondernemers in de logistiek gebruik van social media, maar halen we hier wel het maximale uit?
In en om de haven van Rotterdam zie ik veel logistieke ondernemers de eerste online stappen nemen. Sommige bedrijven zijn hierin erg succesvol, maar andere ondernemers zien nog geen resultaten van hun inzet. In een recente tabel is te zien dat bedrijven 41 procent meer bekendheid heeft gekregen door social media, maar het laat ook zien dat 35 procent nog geen resultaten heeft geboekt. En dat is jammer!
Wat mij opvalt bij de meeste logistieke ondernemers is dat social media nog niet op de juiste manier wordt ingezet. Veel bedrijven zien social media als een nieuw marketingkanaal, een nieuwe manier om informatie bij klanten in de digitale brievenbus te gooien. Dat blijkt ook een interview met een logistieke ondernemer:
“Wij zien social media vooral als een verlengd communicatiemiddel waarmee je óók weer een groep consumenten en bedrijven kunt benaderen, betrekken en informeren, naast bijvoorbeeld je advertenties, reclamecampagnes en website”.
Het is een logische gedachte die veel bedrijven in eerste instantie hebben. Helaas zal deze manier van denken nooit het gewenste effect geven. Je kent ze vast wel; berichten op Facebook, Twitter of in LinkedIn groepen die worden gepresenteerd als een reclamefolder: “Wij zijn bedrijf x en kunnen alles van A naar B vervoeren”. Deze berichten spreken niet aan en worden vaak zelfs gezien als spam. (Potentiële) klanten en medewerkers kunnen door social media zelf bepalen welke informatie zij willen zien, wie zij volgen en liken, waarom zou jij dat zijn?
Hoe kun je dan wel het beste uit social media halen?
Door te realiseren hoe jouw klant denkt en waar hij behoefte aan heeft. Social media is een manier van interactie aangaan met klanten, zonder dat jouw dienstverlening centraal staat. Het gaat veel meer over daar zijn en dat antwoord geven op de vraag waar jouw klant mee zit. Zorg dat je wordt gezien als een expert of help klanten een probleem op te lossen. Mensen vertellen deze ervaringen door en komen vanzelf naar jou toe voor producten, diensten of een vacature.
Zo kun je als bedrijf in de logistiek (potentiële) klanten helpen door hen op de hoogte te brengen van de nieuwe tarieven van een rederij, of door tips te geven over de indeling van een warehouse. Je kunt een artikel schrijven over waar je op moet letten bij zendingen naar Irak, of een LinkedIn discussie starten over zakendoen in Rusland.
Dit hoeft niet direct te maken te hebben met de producten of diensten van jouw bedrijf. Aanwezig zijn op social media heeft in eerste instantie te maken met het opbouwen van een relatie met je klant, waarde toevoegen en laten zien wat jou uniek maakt. Dit geldt voor klanten, maar zeker ook voor potentiële medewerkers!
Stappen in social media
Ben je klaar om social media te gaan gebruiken? Wees dan voorbereid en volg de volgende stappen:
- Stap 1. Leer social media kennen: volg een workshop, maak accounts aan en word bekend met de verschillende social media.
- Stap 2. Ga observeren: hoe communiceren mensen, wat zeggen ze over jouw bedrijf en waar zou jij meerwaarde kunnen creëren? Je kunt in deze stap gebruik maken van een programma als Hootsuite of Tweetdeck, waarmee je alle informatie makkelijk kunt structureren.
- Stap 3. Strategie en beleid Waar wil je social media voor gebruiken? Wil je bijvoorbeeld personeel werven, of meer klanten? Wanneer ben je tevreden? En wat voor social media beleid wil je voeren voor medewerkers?
- Stap 4. Aan de slag! Zie je de mogelijkheden van social media? Ga dan aan de slag en train je medewerkers, ga online het gesprek aan en voeg waarde toe!
Net zoals bij netwerkbijeenkomsten zal ook social media niet binnen een week extra omzet opleveren. Maar, wanneer je de tijd neemt om te investeren in persoonlijke relaties, biedt social media alle mogelijkheden om potentiële medewerkers enthousiast maken en om geld op te leveren voor jouw business!
Chris Brogan vertelt in 1 minuut hoe je relaties aangaat door middel van social media, een aanrader om te kijken! De bottom line: “Be where the conversations are happening”.
Een geweldige manier om te vertellen wat containers voor de wereld betekenen, iets voor havenlessen in de klas?
Een stukje (Wikipedia) geschiedenis leert:
“In 1966 werd de eerste container gelost in de haven van Rotterdam. Deze werd gelost van de SS Fairland, het eerste schip in een lijndienst tussen New York en Rotterdam, van de moeder der containerrederijen, genaamd Sea-land Service, opgericht door Malcom McLean. Om de nodige voorzieningen te kunnen treffen richtten een aantal Rotterdamse verladers in 1966 de Europe Container Terminals (ECT) op. Tegenwoordig zijn containers onmisbaar geworden bij het vervoer van stukgoederen.”
Met drie ambitieuze vrouwen stonden wij in de finale om te strijden voor de titel van Jong Haventalent 2013. Een mooie strijd, waarbij iedereen zijn eigen plannen voor de haven presenteerde.
Mijn plannen? De haven 2.0 maken natuurlijk! Want, de haven heeft een ijzersterk verhaal en dat mogen we best wat vaker vertellen! Vooral het combineren van de fysieke en digitale haven maakte de jury en het publiek enthousiast. De belangrijkste stem had ik daardoor al binnen, de publieksstem! De jury had een moeilijke keuze om te maken. Ze bleven dan ook zo lang weg dat de (overigens erg goede) zangeres haar repertoire voor de 2e keer kon starten.
Uiteindelijk kwam de voorzitter van de jury, Ard-Jan Kooren, met het verlossende woord; Jong Haventalent 2013 is Zekiye Yilmaz! Ik weet zeker dat Zekiye komend jaar haar taak geweldig gaat uitvoeren en met haar persoonlijkheid en humor veel jongeren weet te overtuigen van de haven. Dus hierbij; Zekiye succes!